Fransız düşünür Jean Baudrillard (1929-2007)’a göre; Steven Spielberg’in Schindler’in Listesi filminin televizyonlarda gösterilmesi “Holocaust’un unutuluşunu estetik boyuta ulaştırmada son darbeyi vurmuştur. Bu film sonrasında Auschwitz toplama kampları artık gerçekte değil televizyonda tüm Yahudi ağlamalarını yutmuş bir kara deliktir. Yahudilerin vaat edilen topraklara dönüşü bir simülakr olmuş, ortada suçlu kalmamış, yok olma ise süreklilik kazanmıştır [1].” Çingenelerin karmaşık olduğu söylenen tarihi ise ortaçağ’dan bu yana Holocaust’a benzer acı olaylarla doludur. Avrupa’nın (özellikle Batı) her hangi bir ülkesinde yerel kalıcı yerleşme uğraşları ve denemeleri Yahudilerinki gibi hep başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Ayrıca Çingene topluluklarının sayısız kralları olmuştur ama bu toplulukları bir araya getiren krallıkları hiçbir zaman olmamıştır [2]. II Dünya Savaşı öncesi ve sırasında yalnız Nazi Almanya’nın Auschwitz toplama kamplarının gaz odalarında değil Avrupa’nın diğer coğrafyalarında (özellikle Batı) da kitleler halinde yok edilmişlerdir. Ancak Çingenelerin aynı kampı paylaştıkları Yahudiler gibi “ağlamalarını” yutacak 1993 yapımı, 7 Oscar Ödüllü Schindler’in Listesi gibi görsel bir “kara deliği” oluşmamıştır. Çünkü modern toplumda Çingenelerin, Yahudilerin aksine Batı uygarlığının sürdürülebilirliğinde modern bir gerçeklik ilkesi (katkısı) mevcut olmadığı kabul edilmektedir [2]. Baudrillard’ın, makalelerinde ve kitaplarında Çingenelere değinmemesinin önemli bir nedeninin bu olduğu düşünebilinir. Batı uygarlığının bu önyargılı açmazı, entelektüel bir elit azınlığın ilgilendiği birkaç “sanatsal yapım” dışında, Çingeneler üzerine yazılmış romanlarda ve filmlerde (özellikle romanlardan uyarlanan) Batılı (uygar) gözükme şımarıklığı ile ortaya serilir. Bu sorunsuz “yapıtlarda” Çingenelerin bırakın çektikleri acıların konu edilmesini, basmakalıp çingene özellikleri sergilenmekte, Çingene halkının yaşamı ve iç dünyası hakkında bilgi verilmekten bile çekinilmektedir.
Yazar: Gediz Akdeniz
Düzensiz Sistemler Çalışma Grubu
Makaleye Erişim İçin Tıklayınız